Wiertło rurowe (ang. core drill, trepan drill) to narzędzie skrawające przypominające cylinder (rurkę z zębami na końcu), które wierci otwory nie na całej powierzchni, lecz tylko po obwodzie. Dzięki temu środek materiału nie jest usuwany w całości (jak w zwykłym wiertle spiralnym), co:
przyspiesza pracę,
zmniejsza zużycie energii,
umożliwia wiercenie większych średnic.
Wiertła rurowe do metalu stosuje się głównie w:
wierceniu dużych średnic (np. 12–150 mm),
wierceniu stali konstrukcyjnej, nierdzewnej, żeliwa, metali kolorowych, aluminium,
obróbce profili, kształtowników, blach, konstrukcji stalowych,
pracy z maszynami magnetycznymi (wiertarki magnesowe),
wierceniu w konstrukcjach, gdzie ważne jest szybkie i precyzyjne cięcie.
Rodzaj wiertła | Materiał wykonania | Zastosowanie | Cechy szczególne |
---|---|---|---|
Z węglikami spiekanymi (HM, TCT) | Zęby z węglika spiekanego | Twarde stale, nierdzewka, stopy | Bardzo trwałe, ostre, odporne na temperaturę |
Z HSS (High Speed Steel) | Stal szybkotnąca | Stal miękka, żeliwo, aluminium | Dobre do ogólnych zastosowań, tańsze |
Z powłoką tytanową (TiN, TiAlN) | HSS z powłoką | Lepsze chłodzenie, dłuższa żywotność | Do intensywnego wiercenia |
Wiertła koronowe z możliwością podawania chłodziwa (chłodzone wewnętrznie) | Różne | Produkcja seryjna, grube materiały | Efektywne chłodzenie i usuwanie wiórów |
Korpus rurowy – cylindryczny, pusty w środku
Zęby skrawające – na końcu rurki, wykonane z HSS lub węglików
Uchwyt mocujący – najczęściej Weldon 19 mm (3/4") lub inny standard
Wypychacz (pin prowadzący) – centruje wiertło i wypycha wycięty rdzeń (tzw. "kołek")
do 3–5 razy szybsze od wierteł pełnych spiralnych,
mniejsze zużycie energii (wiercą tylko po obwodzie),
mniejsze nagrzewanie materiału,
dokładniejsze i czystsze otwory,
mniej odpadów – tylko "pierścień" jest usuwany.
Używaj chłodzenia (olej, emulsja) – wydłuża żywotność narzędzia.
Nie stosuj wiertła rurowego w zwykłej wiertarce ręcznej – wymaga stabilnej maszyny (np. magnetycznej wiertarki).
Zachowaj ostrożność – wyrzut wyciętego rdzenia może być gwałtowny.
Wiertła rurowe trepanacyjne do metalu (znane również jako wiertła trepanacyjne lub wiertła koronowe) to specjalistyczne narzędzia skrawające, które służą do wykonywania otworów w materiałach metalowych, szczególnie tam, gdzie potrzebne są otwory o dużych średnicach przy minimalnym usuwaniu materiału. Wiertła te różnią się od standardowych wierteł w budowie i sposobie pracy, co pozwala na uzyskanie lepszej wydajności w obróbce.
Konstrukcja:
Wiertła trepanacyjne mają korpus w formie pierścienia z ostrzami umieszczonymi w jego krawędzi, co umożliwia wiercenie tylko zewnętrznej krawędzi otworu. Wnętrze wiertła jest puste, a materiał nie jest usuwany z całego obszaru otworu, lecz tylko z jego obrzeży. Stąd ich nazwa "trepanacyjne" — „trepanacja” to usuwanie rdzenia materiału. Dzięki tej konstrukcji wiertła trepanacyjne usuwają mniej materiału niż tradycyjne wiertła, co pozwala na szybsze wykonywanie większych otworów.Materiał:
Wiertła trepanacyjne do metalu zwykle wykonane są z węglika spiekanego (karbidu), stali szybkotnącej (HSS), lub HSS-E (stali szybkotnącej z dodatkiem kobaltu). Wiertła z węglika spiekanego oferują wyższą twardość i odporność na zużycie, szczególnie przy obróbce twardych metali, takich jak stal nierdzewna. W przypadku trudniejszych materiałów lub bardziej wymagających zastosowań, wiertła mogą mieć dodatkowe powłoki ochronne, np. TiN (powłoka tytanowa), TiAlN (tytanowo-aluminiowa), które zmniejszają tarcie i poprawiają trwałość narzędzia.Zastosowanie:
Wiertła trepanacyjne są wykorzystywane głównie do wykonywania dużych otworów o średnicach od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Dzięki swojej konstrukcji, wiertła te usuwają mniej materiału, co przyspiesza proces wiercenia, zwłaszcza w przypadku twardych materiałów, takich jak stal węglowa, stal nierdzewna, żeliwo, a także materiały trudniejsze do obróbki. Często stosowane w produkcji otworów o precyzyjnych średnicach w metalach i stopach metali, w takich branżach jak przemysł motoryzacyjny, produkcja maszyn, elektronika, czy przemysł energetyczny.Rodzaje wierteł trepanacyjnych:
Wiertła trepanacyjne jednoostrzowe: Mają pojedyncze ostrze i są używane głównie do wiercenia w materiałach o średniej twardości. Są stosunkowo tańsze i łatwiejsze do użycia w przypadku mniej wymagających prac. Wiertła trepanacyjne wieloostrzowe: Posiadają kilka ostrzy rozmieszczonych wokół pierścienia, co zapewnia większą wydajność, dokładność i trwałość. Stosowane są w produkcji otworów w twardszych materiałach i przy większych średnicach otworów.Zalety wierteł trepanacyjnych:
Wysoka wydajność: Wiertła trepanacyjne pozwalają na szybkie wiercenie dużych otworów, usuwając mniej materiału niż tradycyjne wiertła. Dzięki temu praca jest bardziej efektywna. Precyzja: Pozwalają na uzyskanie dokładnych otworów o dużych średnicach. Minimalne zużycie materiału: Dzięki konstrukcji pierścienia, wiertło usuwa materiał tylko z obrzeży otworu, co redukuje straty materiałowe. Oszczędność czasu i energii: W porównaniu do tradycyjnych metod wiercenia, proces jest szybszy, ponieważ mniej materiału jest usuwane, a sama operacja jest mniej energochłonna.Wady wierteł trepanacyjnych:
Ograniczenie w głębokości otworu: Wiertła trepanacyjne nadają się najlepiej do wiercenia w płytkich otworach. Głębokie otwory mogą wymagać użycia innych narzędzi skrawających. Wymagają precyzyjnego ustawienia: Aby zapewnić dokładność, wiertła te muszą być dobrze wyważone i odpowiednio ustawione w maszynie wiertniczej. Wysoka cena: Wiertła trepanacyjne z węglika spiekanego lub z powłokami ochronnymi są droższe niż standardowe wiertła.Obróbka stali: Wiertła trepanacyjne są idealne do wiercenia w różnych rodzajach stali, w tym stali węglowej, stalach nierdzewnych, żeliwie, a także w twardych stopach metali.
Produkcja części maszynowych: Do produkcji elementów maszyn, w których wymagane są precyzyjne otwory o większej średnicy, jak np. otwory na wały, łożyska, czy otwory montażowe.
Przemysł motoryzacyjny i elektrotechniczny: Stosowane do wiercenia dużych otworów w częściach metalowych używanych w produkcji silników, podzespołów elektronicznych czy części konstrukcyjnych.
Przemysł energetyczny: Używane w produkcji części maszyn energetycznych, takich jak silniki, turbiny, czy elementy urządzeń w elektrowniach.
Wiertła rurowe trepanacyjne do metalu to narzędzia, które pozwalają na szybkie i precyzyjne wiercenie dużych otworów w metalach i stopach metali. Dzięki specjalnej konstrukcji umożliwiają one usuwanie minimalnej ilości materiału, co zwiększa efektywność pracy, skraca czas obróbki oraz zmniejsza zużycie narzędzi. Wiertła te znajdują zastosowanie głównie w przemyśle maszynowym, motoryzacyjnym, elektrotechnicznym i energetycznym, gdzie wymagane są precyzyjne i duże otwory w metalowych elementach.