Ochrona oczu w BHP jest kluczowym elementem zapewnienia bezpieczeństwa pracowników w wielu branżach, gdzie występuje ryzyko uszkodzenia wzroku. Zagrożenia mogą pochodzić od odprysków, promieniowania (w tym UV i IR), pyłów, chemikaliów, oparów czy innych substancji. Ochrona oczu ma na celu zapobieganie urazom, chorobom oczu oraz zapewnienie komfortu w trakcie wykonywania pracy.
Okulary ochronne to najczęściej stosowane środki ochrony oczu, które zabezpieczają przed różnymi zagrożeniami mechanicznymi, chemicznymi i fizycznymi.
Rodzaje okularów ochronnych:
Okulary ochronne przeciwwstrząsowe: Zapewniają ochronę przed odpryskami, cząstkami stałymi, kurzem czy pyłami. Często stosowane w pracach szlifierskich, spawalniczych, przy cięciu, wierceniu i w wielu innych branżach przemysłowych.
Okulary ochronne przeciwwilgociowe i przeciwparujące: Zastosowanie specjalnych powłok przeciwparujących pozwala na używanie ich w trudnych warunkach, np. przy dużej wilgotności lub przy pracy na zewnątrz w zmiennych warunkach atmosferycznych.
Okulary ochronne przed promieniowaniem UV/IR: Okulary te chronią oczy przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym (UV) oraz podczerwonym (IR), które mogą uszkodzić wzrok. Często używane w branżach spawalniczych, przy pracy z laserem, a także przy pracy na zewnątrz w słoneczne dni.
Gogle ochronne zapewniają pełną ochronę oczu, otaczając je z każdej strony, co zabezpiecza je przed działaniem niebezpiecznych substancji, pyłów, cieczy, gazów i innych szkodliwych czynników. Gogle są bardziej szczelne niż standardowe okulary ochronne, co zapewnia wyższy poziom ochrony.
Rodzaje gogli ochronnych:
Gogle ochronne przeciwwstrząsowe: Chronią przed pyłami, kurzem, odpryskami i drobnymi cząstkami stałymi. Wykorzystywane w przemyśle chemicznym, budowlanym czy przy szlifowaniu i cięciu.
Gogle ochronne do pracy z cieczami i chemikaliami: Zapewniają ochronę przed cieczami, substancjami chemicznymi i oparami. Są stosowane m.in. w laboratoriach, zakładach przemysłowych oraz w przemyśle spożywczym.
Gogle spawalnicze: Gogle ochronne stosowane w pracy ze spawarkami, które chronią przed szkodliwym promieniowaniem (UV, IR) oraz odpryskami metalu. Często wyposażone w wymienne soczewki i powłokę ochronną.
Gogle ochronne z filtrem UV/IR: Stosowane w środowiskach, w których występuje intensywne promieniowanie ultrafioletowe i podczerwone, np. przy pracy z laserm czy w przemyśle spawalniczym.
W przypadku prac, które narażają pracownika na wyższe ryzyko urazów głowy oraz oczu, stosuje się osłony twarzy lub przyłbice ochronne. Zapewniają one pełną ochronę twarzy, oczu i skóry przed odpryskami, promieniowaniem, substancjami chemicznymi, wysoką temperaturą czy spawaniem.
Rodzaje osłon twarzy:
Przyłbice spawalnicze: Przeznaczone do ochrony oczu i twarzy przed promieniowaniem, iskrami oraz gorącymi odpryskami podczas spawania. Często mają soczewki przyciemniające, które zmieniają stopień przyciemnienia w zależności od intensywności światła.
Osłony twarzy z filtrami przeciwwstrząsowymi: Stosowane w pracach z maszynami, które mogą powodować odpryski czy uderzenia w twarz. Mogą mieć również ochronę przed pyłami i kurzem.
W niektórych branżach, gdzie zagrożenia wynikają z intensywnego światła (np. przy pracy ze spawaniem, przy pracy z laserami czy przy intensywnym oświetleniu), konieczne jest stosowanie okularów ochronnych i gogli z filtrami UV, IR czy przeciwsłonecznymi, które redukują szkodliwe działanie światła na oczy.
Okulary i gogle ochronne muszą spełniać odpowiednie normy, które gwarantują ich skuteczność w ochronie przed zagrożeniami w miejscu pracy. W Europie obowiązują normy EN (Europejskie Normy), które określają wymagania dotyczące ochrony oczu i twarzy. Wśród najczęściej stosowanych norm dla ochrony oczu znajdują się:
EN 166 – Ogólna norma dla środków ochrony oczu, określająca wymagania dotyczące odporności na uderzenia, odporność na substancje chemiczne oraz skuteczność filtrów UV i IR.
EN 169 – Norma dotycząca ochrony oczu przed promieniowaniem UV, stosowana głównie w spawalnictwie.
EN 175 – Norma określająca wymagania ochrony twarzy i oczu w czasie spawania, cięcia i pokrewnych procesów.
EN 170 – Norma dotycząca ochrony przed promieniowaniem UV.
Ochrona oczu jest wymagana w wielu branżach, w których występuje ryzyko uszkodzenia wzroku w wyniku działania różnych zagrożeń. W zależności od charakteru pracy, stosuje się odpowiednie środki ochrony oczu, takie jak:
Przemysł: Wszelkie prace związane z cięciem, szlifowaniem, wierceniem, spawaniem, malowaniem, obsługą maszyn, które mogą generować odpryski, pyły, promieniowanie UV/IR.
Budownictwo: Prace z narzędziami ręcznymi, elektronarzędziami, piłami i szlifierkami, które generują odpryski.
Przemysł chemiczny i farmaceutyczny: Prace z niebezpiecznymi substancjami chemicznymi, cieczami, gazami i oparami.
Spawalnictwo i prace z laserem: Ochrona przed intensywnym promieniowaniem, zarówno UV, jak i IR, oraz przed wysoką temperaturą.
Laboratoria: Ochrona przed substancjami chemicznymi, reaktywne opary, pyły czy zanieczyszczenia.
Zajęcia sportowe: Okulary ochronne w różnych sportach, np. w jeździe na rowerze, hokeju, tenisie czy piłce nożnej.
Ochrona oczu w miejscu pracy jest absolutnie niezbędna dla zapewnienia bezpieczeństwa i zdrowia pracowników. W zależności od rodzaju zagrożenia, należy dobrać odpowiednie środki ochrony, takie jak okulary ochronne, gogle, przyłbice, czy osłony twarzy. Ważne jest, aby stosować środki ochrony zgodne z normami i certyfikatami, co gwarantuje ich skuteczność w różnych warunkach pracy.
